ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 5.

«Ιερή Παγίδα» το νέο μυθιστόρημα της Λείας Βιτάλη

Η σκοτεινή πλευρά της ιστορίας

Η συγγραφέας «βουτάει» στα χρόνια του Βυζαντίου για να φέρει στο φως ένα απόκρυφο χρονικό πριν από την άλωση.

Να είσαι γιος πρωθυπουργού και επίδοξος διάδοχός του με βλέψεις για ακόμα υψηλότερα αξιώματα –πώς να αποφύγεις την παγίδα της εξουσίας με τέτοιες προϋποθέσεις; «Από την εξουσία πιθανώς με κάποιον τρόπο μπορούμε να ξεφύγουμε. Από τον έρωτα, νομίζω, ποτέ» ξεκαθαρίζει η Λεία Βιτάλη, που έκανε πιο σύνθετο το πεδίο για τον ήρωα του νέου μυθιστορήματός της «Ιερή Παγίδα». Γιατί ο Ιάκωβος Νοταράς, τέταρτο παιδί του Μεγάλου Δουκός του Λουκά Νοταρά, μεσάζοντος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, τη χρονιά που η Κωνσταντινούπολη αλώθηκε από τους Τούρκους, είναι μόλις δεκατεσσάρων ετών, πανέμορφος,ερωτευμένος με τη γυναίκα του αδελφού του και αντικείμενο του πόθου του ίδιου του Μωάμεθ του Πορθητή.

«Ο έρωτας και η εξουσία δρουν καταλυτικά πάνω στον ήρωά μου, που βρίσκεται στην πιο κρίσιμη περίοδο της ζωής του¨την εφηβεία», λέει στον «Α» η συγγραφέας. «Ο έρωτας θολώνει το νου σε μεγαλύτερο βαθμό από την εξουσία. Αν εξαιρέσουμε τους πολέμους, τα εγκλήματα για τον έρωτα είναι περισσότερα από τα εγκλήματα για την εξουσία».

Επανέρχεστε στη Βυζαντινή περίοδο με το βιβλίο αυτό. Θεωρείτε ότι η ιστορική αυτή περίοδος διαθέτει χαρακτηριστικά που ευνοούν τη μυθοπλαστική φαντασία;

«Το Βυζάντιο είναι μια από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας. Έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τη δική μας εποχή και ας μας χωρίζουν πάνω από πεντακόσια χρόνια από το τέλος της Αυτοκρατορίας. Μιλώντας για το Βυζάντιο είχα τη δυνατότητα να μιλήσω για το τώρα. Ο πόλεμος, η εξουσία, η ταπείνωση των αδυνάτων, η ανεξέλεγκτη φιλοδοξία για παγκόσμια κυριαρχία είναι πάντα οι ίδιες. Άλλωστε τα περισσότερα πρόσωπα στην «Ιερή Παγίδα» είναι αληθινά. Τόσο αληθινά σαν να προέρχονται από τη φαντασία! Ο ίδιος ο πρωταγωνιστής μου, ο Ιάκωβος Νοταράς (κατ’ άλλους Ισαάκιος) είναι υπαρκτό πρόσωπο, απλώς δεν έχει μιλήσει γι’ αυτόν εκτεταμένα η επίσημη ιστορία. Ήταν ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο και στην εποχή του θεωρήθηκε σαν μαύρο πρόβατο. Έχει απίστευτο ενδιαφέρον να αναστήσεις ένα τέτοιο ιστορικό πρόσωπο.»

Πόσο πιστά ακολουθείτε τις πηγές και πόσο έντονα αισθάνεστε τον πειρασμό να παρεκκλίνετε;

«Η δουλειά του συγγραφέα είναι ακριβώς αυτό που λέτε. Να παρεκκλίνει παραμένοντας ωστόσο πιστός στις πηγές. Αυτό προϋποθέτει μακροχρόνια έρευνα στις πηγές για να ανακαλύψεις σημάδια που θα σε οδηγήσουν πίσω από την επίσημη ιστορία. Στην απόκρυφη περιοχή, στα γεγονότα και στις πράξεις εκείνες που δεν φωτίστηκαν και έμειναν στο σκοτάδι. Ας μη ξεχνάμε ότι η ιστορία γράφεται από τους νικητές και ότι οι ηττημένοι πάντα προσπαθούν να δικαιολογήσουν την πτώση τους με ηρωικά κατορθώματα και αγιοποιήσεις. Ο συγγραφέας λοιπόν έχει τη δυνατότητα να μιλήσει για όλα αυτά και νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να το κάνει. Να καταθέσει τη δική του ματιά για τα πράγματα. Να φέρει κάτι νέο. Αλλιώς δεν έχει λόγο να γράψει ένα ακόμη ιστορικό μυθιστόρημα πάνω στα καθιερωμένα. Βεβαίως όλα αυτά είναι υποκειμενικά. Αλλά μήπως και η επίσημη ιστορία δεν είναι άκρως υποκειμενική;»

Διαβάζοντας κανείς το μυθιστόρημά σας δύσκολα θα υποπτευόταν ότι διαθέτετε και πτυχή που σας συνδέει με το διαδίκτυο και τα blogs. Εκεί μάλιστα μοιράζεστε τη συγγραφική πράξη εν προόδω. Τι σας κινεί το ενδιαφέρον σ’ αυτή τη διαδικασία;

«Όσο με έλκει το παρελθόν τόσο με διεγείρει η σύγχρονη τεχνολογία. Και φυσικά το διαδίκτυο που είναι μια επανάσταση της σύγχρονης εποχής στην πληροφόρηση και στην επικοινωνία. Βρίσκεσαι συνεχώς σε επαφή με άλλους ανθρώπους που έχουν κοινά ενδιαφέροντα και χωρίς το διαδίκτυο δεν θα μπορούσες να τους βρεις. Δουλεύοντας στον «αέρα» του διαδικτύου έχω την αίσθηση της άμεσης ανταπόκρισης. Δοκιμάζω καινούρια πράγματα εκεί και παίρνω σχόλια. Τώρα πλέον έχω αρχίσει τα καινούρια μου κείμενα να τα γράφω έτσι. Με συντροφιά. Δεν μπορώ από τώρα να ξέρω τι θα βγει. Πειραματίζομαι.»

«Τι είναι η αναμονή; Όταν περιμένεις κάτι να έρθει που νομίζεις ότι το ξέρεις και συγχρόνως επίσης ξέρεις ότι σίγουρα θα έρθει. Αλλά για κάποιο λόγο αργεί. Και σε τυραννά!» γράφετε κάπου στο blog. Στην «Ιερή παγίδα» υπάρχει πάντα μετέωρη η αίσθηση αναμονής –τι είδους όμως είναι η αναμονή αυτή;

«Είναι η αναμονή ενός πολύ σημαντικού γεγονότος στη ζωή του ήρωά μου. Η πραγματοποίηση μιας υπόσχεσης που του έδωσαν. Μοιάζει με θρίλερ καθώς ο Ιάκωβος περιμένει να γίνουν στ’ αλήθεια όλα αυτά που του υποσχέθηκαν κι όμως αργούν και τη θέση τους παίρνουν τα αντίθετα. Εκείνος ωστόσο περιμένει. Την αποδοχή, τον έρωτα, την εκπλήρωση των ονείρων του, την ευτυχία, όπως όλοι μας. Μόνο που περιμένοντας πέφτει στην παγίδα αυτών που κινούν τα νήματα της εξουσίας και ή άλωση της Κωνσταντινούπολης περνά στην κυριολεξία πάνω απ’ το κορμί και την ψυχή του. Έτσι λειτουργεί νομίζω πάντα η αναμονή. Περιμένοντας ξεχνάς γιατί περίμενες, κι όταν έρθει, πολλές φορές δεν το αναγνωρίζεις και το αφήνεις απλώς να προσπεράσει. Η αναμονή μπορεί να σε σκοτώσει, αλλά μπορεί να είναι και αυτή που σε κρατάει στη ζωή.»

ΧΡΥΣΑ ΝΑΝΟΥ

(Δημοσιεύτηκε στον «Αγγελιοφόρο» 17.3.2007)